راهبردهای بهبود نگرش شغلی درک شده کارکنان بر رفتار شهروندی سازمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه تهران

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی تأثیر فرسودگی شغلی، رضایت شغلی و تمایل به ترک خدمت با رفتار شهروندی با میانجی‌گری تعهد سازمانی و ارائه راهبردهای موثر جهت بروز رفتارشهروندی سازمانی است. جامعه آماری تحقیق حاضر کارمندان ستادی اداره کل مخابرات استان قم است که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی، نمونه‌ای به حجم 171 نفر انتخاب‌شده است. برای گردآوری داده‌های تحقیق، از ابزار پرسشنامه استفاده‌شده است. برای بررسی میزان پایایی سؤالات پرسشنامه، میزان آلفاکرونباخ سؤالات محاسبه‌شده که برای همه سؤالات بالای 7/0 است. داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده مدل معادلات ساختاری، تجزیه‌وتحلیل شد و درنهایت نتایج نشان داد که رضایت شغلی بر تعهد سازمانی تأثیر معنادار و مستقیم دارد، فرسودگی شغلی بر تعهد سازمانی رابطه معنادار و معکوس دارد. تمایل به ترک خدمت بر تعهد سازمانی تأثیر معنادار و معکوس دارد، تأثیر معنادار و مستقیم تعهد سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی تأیید شد. رضایت شغلی و فرسودگی شغلی به‌طور غیرمستقیم و از طریق تعهد سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی تأثیر غیرمستقیم دارند در این میان، تأثیر غیرمستقیم فرسودگی شغلی بر رفتار شهروندی سازمانی معکوس است. همچنین، تمایل به ترک خدمت بر رفتار شهروندی سازمانی تأثیری ندارد. لذا تعهد سازمانی می‌تواند در رابطه بین رضایت شغلی و فرسودگی شغلی با رفتار شهروندی سازمانی نقش میانجی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


  1. اسکندری،استیره،ایراندوست، منصوره(1394)، «رابطه­ی اخلاق کاری و رفتار شهروندی سازمانی با عملکرد سازمانی»، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال دهم، شماره 4، 107-114.
  2. انصاری،محمد اسماعیل،میراحمدی،سید محمدرضا،ذبیح زاده، کاظم(1389)، «بررسی روابط بین استرس شغلی، رضایت شغلی، تعهدسازمانی و رفتارشهروندی سازمانی»، فصل­نامه علمی پژوهشی مدیریت و منابع انسانی در صنعت نفت، سال چهارم، شماره 13، 153-166.
  3. ایمانی،جواد؛ امین شایان جهرم، شاپور(1392)» رابطه بین عدالت سازمانی با تعهد سازمانی و رضایت شغلی در بین مدارس استثنایی استان هرمزگان» نوآوری‌های مدیریت آموزشی، سال هشتم، شماره2، 29-43.
  4. بهروان،حسین،سعیدی،رقیه(1390)،»عوامل موثر بر میزان تعهد سازمانی کارکنان شرکت گاز،نمونه مورد مطالعه: اداره مرکزی استان خراسان رضوی شهر مشهد. انجمن شرکت های صنعت پخش ایران»، علوم اجتماعی، دوره 6،شماره2،181-199.
  5. پورسلطانی، حسین؛ امیرجی نقندر، رامین(1392)« ارتباط تعهدسازمانی با رفتار شهروندی سازمانی معلمان تربیت بدنی شهر مشهد در سال 1390». نشریه مدیریت ورزشی، دوره5، شماره16، 127-147.
  6. جعفری،حسن؛ صادقی،احمد؛ خدایاری زرنق، رحیم(1390). «رابطه رفتارشهروندی سازمانی و تعهدسازمانی کارکنان در بیمارستان شهیدهاشمی نژاد تهران». فصلنامه علوم بهداشتی جندی شاپور،سال سوم، شماره1. 47-55.
  7. جوربنیان،عبدالحکیم،مکارم،اصغر،حسینی،محمدعلی،بخشی،عنایت­اله(1393)،«همبستگی بین تعهدسازمانی با رفتارشهروندی سازمانی در کارکنان ستاد سازمان بهزیستی شهر تهران»، مدیریت ارتقای سلامت، دوره 3،شماره 4، 17-26.
  8. حجت خواه،سید محسن؛ زکی یی، علی؛ علیخانی، مصطفی(1391). »رابطه تاب آوری و سلامت سازمانی با فرسودگی شغلی در معلمین زن مقطع ابتدایی شهر کرمانشاه .« فصلنامه روانشناسی صنعتی/سازمانی، سال سوم، شماره یازدهم، 35-44.
  9. حسنی کاخکی، احمد،قلی­پور،آرین(1386)،«رفتار شهروندی سازمانی: گامی دیگر در جهت بهبود عملکرد سازمان در قبال مشتری»، فصلنامه پژوهش­های بازرگانی، شماره 45، 115-145
  10. دانش فرد، کرم اله؛ محجوب روشش، شبنم(1388).«بررسی رابطه رضایت شغلی و تعهدسازمانی با کارایی کارکنان». فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی،سال سوم،شماره 4،115-136.
  11. رحیم نیا،, فریبرز؛ نیکخواه فرخانی، زهرا(1392)« بررسی تاثیر جو اخلاقی سازمان بر عملکرد سازمانی و تمایل به ترک خدمت». نشریه مدیریت فردا، سال دوازدهم، شماره5، 22-37.
  12. زارعی­متین،حسن،الوانی، سیدمهدی،جندقی، غلامرضا،احمدی، فریدون(1389)،«ارایه مدل جامع عوامل موثر بر توسعه رفتارشهروندی سازمانی مطالعه­ی موردی: کارکنان شرکت ملی نفت ایران»، مدیریت دولتی،دوره 2، شماره 5، 39-56.
  13. زمینی، سهیلا؛حسینی نسب، داوود؛زمینی، سمیرا؛ زارعی، پروین(1390)» بررسی رابطه فرهنگ سازمانی با رضایت شغلی و فرسودگی شغلی در میان کارکنان دانشگاه تبریز«. فصلنامه سلامت کار ایران، دوره 8،  شماره 1، 29-40.
  14. قلی­پور،آرین ؛(1390).« مدیریت رفتار  سازمانی(رفتار فردی)، سازمان». مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی در دانشگاهها(سمت)،چاپ سوم.
  15. کردتمینی, بهمن؛ کوهی، ملیحه(1390).« بررسی رابطه تعهدسازمانی با فرسودگی شغلی و و معنویت سازمانی در بین کارمندان اداره پست شهرستان زاهدان و گرگان». پژوهش های مدیریت عمومی،دوره4،شماره14، 129-144.
  16. گرجی، محمدباقر؛ صیامی، سحر؛شامانی، سمیه؛(1389).« بررسی وضعیت تعهدسازمانی و رابطه آن با رضایت شغلی غیبت و تاخیر ترک خدمت و عملکرد کارکنان» . تازه های روانشناسی صنعتی/ سازمانی، سال اول،شماره5، 75-84.
  17. مسعودی اصل، ایروان؛ حاجی نبی،کامران؛ نصرتی نژاد ، فرهاد؛ سودائی زنوزق، حبیب اله؛(1391).« رابطه تعهدسازمانی و عملکرد کارکنان شاغل در یک شبکه بهداشتی و درمانی» فصلنامه پایش، سال یازدهم، شماره پنجم, 595-601.
  18. نصیری پور، اشکان؛ علی محمدزاده، خلیل؛رئیسی، پوران؛ جعفری،مهرنوش؛(1390).« رابطه فرهنگ سلامت سازمانی و تعهدسازمانی کارکنان،مطالعه موردی : دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات». مدیریت بهداشت و درمان،دوره سوم،شماره 1 و 2، 49-57.